Velayette Ön Planda Olan Nedir?

Dünyanın gelişmiş ülkelerinde ve ülkemizde uygulanan hukuk sisteminde velayet ilişkisinde çocuğun üstün yararı her zaman ön plandadır. Velayet yetkilerinin kullanılmasında korunmaya muhtaç olan varlık çocuktur. Anne baba ile çocuklar arasında güçlü bir sevgi bağı mevcuttur. Anne baba ile çocuğun çıkarları çatıştığı hallerde öncelikle çocuğun yararı ön planda tutulması gerekir. Birleşmiş Milletler Çocuk Haklarına Dair Sözleşmenin 3 ve 18. Maddelerine göre, çocuğun yetiştirilmesinden sorumlu olan anne, baba veya yasal temsilcilerin çocuğun üstün yararını göz önünde tutarak ona göre hareket etmeleri gerektiğini düzenlenmiştir. Bu konuda 22.11.2001 tarih ve 4721 sayılı Türk Medeni Kanununda açık hüküm bulunmamakla birlikte Türk Medeni Kanununun 346. Madde ile de çocuğun menfaati tehlikeye düştüğünde hâkim tarafından çocuk için gerekli koruma önlemlerinin alınacağı kanun koyucu tarafından düzenlenmiştir. Velayet düzenlemesi yapılırken her zaman çocuğun üstün yararı göz önünde tutulmalıdır. Çocuğun üstün yararını belirlerken; çocuğun bedensel, zihinsel, ruhsal, ahlaki ve toplumsal gelişiminin sağlanması amacının gözetilmesi gereklidir bu husus son derece önemli bir husustur. Çocuğun yararı ise; çocuğun bedensel, fikri ve ahlaki bakımdan en iyi şekilde gelişebilmesi ve böyle bir gelişmenin gerçekleştirilmesi için, çocuğa sosyal, ekonomik ve kültürel koşulların sağlanmış olması şarttır. Velayet düzenlemesinde; çocukla anne ve baba yararının çatışması halinde, kesinlikle çocuğun yararına üstünlük tanınması gereklidir. Çocuğun bu konulardaki üstün yararını belirlerken öncelikle çocuk yetişkin biri olmuş olsaydı, kendisini ilgilendiren bir olayda, kendi yararı için ne gibi bir karar verebilecekse öyle düşünce yapısıyla hareket ederek çocuk için karar verme makamındaki kişinin de aynı yönde karar vermesi gerekir. Yani bu karar verilmeden önce çocuğun farazi düşüncesi esas alınması gerekmektedir. Çocuğun üstün yararı ilkesinin uygulanması, sadece çocuk için kişisel bir çıkar olmayıp; aynı zamanda toplumun da çıkarına bir durum meydana getirmektedir. Çünkü çocuklar toplumun en önemli unsurudur ve toplumun sağlam temeller üzerine kurulması çocukların iyi yetişmeleri ile mümkündür. Hukuktaki sosyal devlet prensibi zayıfı koruma anlayışına dayanmaktadır. Anayasamızın üçüncü bölümünün Sosyal ve Ekonomik Haklar ve Ödevler başlığı altında ailenin korunması ve çocuk hakları 41. maddesinde Aile, Türk toplumunun temelidir ve eşler arasında eşitliğe dayandığı devletin, ailenin huzur ve refahı ile özellikle ananın ve çocukların korunması ve aile planlamasının öğretimi ile uygulanmasını sağlamak için gerekli tedbirleri alır, teşkilatı kuracağı ve devletin, her türlü istismara ve şiddete karşı çocukları koruyucu tedbirleri alacağı açıkça belirtilmiştir.